Македонија привлекува странски инвестиции без двигатели на промоцијата!?

Добивај вести на Viber

Дали македонса економија ќе ги задоволи потребните резултати во промоцијата кај странските инвеститори во конкуренцијата со другите земји од Западен Балкан и без до сега најавените економски депешеа, кои вицепремиерот Кочо Анѓушев требаше да ги промовира до почетокот на јуни оваа година?

Повеќе од триесетина економски промотори во Агенцијата за странски инвестиции и промоција на извозот ангажирани од минатата власт една година повеќе не се активни. На нивно место беа најавувани поекономични депешеа кои требаше да ги претставуваат инвестициските можности во Македонија во 20-тина земји во странство, но се уште нема трага од нив иако беа најавувани дека ќе започнат со работа на почетокот на јуни.

Во моментов Агенција за странски инвестиции и промоција и без „деактивираните“ економски промотори има околу 55 вработени и се уште е „најбројна“ споредбено со ваквиот тип на агенции во Западен Балкан. Според извештајот за конкурентност на ОЕЦД во 2017 во Западен Балкан имало 28 во албанската, 32 во босанската, 18 во косовската, 5 во црногорската, 70 во српската, а 82 во македонската агенција за промоција  Македонија е единствената земја во регионот која има уште една институција поврзана со овие активности - Дирекција за технолошки индустриски развојни зони, но од таму „Фактор“ не успеа да го дознае бројот на вработени. Претходната власт до 2017 имаше пет министри без ресор за привлекување странски инвестиции, додека и актуелната не е многу подобра на тоа поле и има тројца.

Првиот квартал по основ на странски инвестиции е 275 милиони долари, наспроти мината година кога целокупниот резултат од сите 12 месеци бил помалку, или поедноставно тоа е најголем износ од кој било квартал од 2007 година па досега, истакна Анѓушев.

Според најновиот извештај за 2017, што го објави UNCTAD годинава во јуни, општо во регионот Западен Балкан се зголемени странските инвестиции во однос на 2016-та за 20 насто. Србија во 2017-напреднала за 22 насто и привлекла 2,9 милијарди долари инвестиции, но најмногу поради реинвестирана добивка и заеми помеѓу компаниите. Црна Гора го удвоила резултатот и постигнала 546 милиони долари. Во БИХ лани се зголемиле за 40 насто и од 303 милиони нараснале на 425 милиони. Во Албанија има мал пад од 2 насто, но сепак вкупниот износ е 1,1 милијарда долари, што е нивни втор најдобар резултат, благодарение на вложувањата во енергетиката, но и на кинеските инвестиции.

Соред  она што го има нотирано ОЕЦД во најновиот извештај за конкурентност во регионот, Македонија со двете агенции (АСПИИ и ДТИРЗ) има добро координирана стратегија за таргетирање на потенцијалните инвеститори и редовно ги пронаоѓаат потребните во приоритетните стопански гранки, односно во индустријата. Во тоа се успешни на географски план, но и по приоритетните сектори.  Извесен проблем може да претставува мешањето во ингеренциите на овие две независни тела од страна на Владата, или подобро кажано, вицепремиерот Кочо Анѓушев, судејќи според коментарите на одредени аналитичари во последно време.

Спорни се и стимулациите за странските произведувачи во слободните економски зони. Со 40 насто тие учествуваат во странските инвестиции, индустријата и извозот, но што ќе следува кога ќе завршат субвенциите и колку се тие воопшто исплатливи за целокупната економија.

Се вели дека во Македонија се уште има индиции на влијание во судството, што се одразува негативно на странците во нивните вложувања. Како позитивност се споменува институционализирање на арбитражата, преку која полесно се спроведуваат риватните спорови.

Се споменува и дека е добра комуникацијата на ниво на посети кај веќе воспоставените инвестиции и техничката подршка, но дека постои простор да се обезбедат повеќе информации и договори за домашни добавувачи.