Зошто за камати на државен долг плаќаме повеќе од за нови болници, училишта и патишта?
Објавено во: Економија 10 Јануари, 2018
Капиталните проекти во здравство, детска заштита, образование и наука, системи за водоснабдување, образование, водоснабдување и друга инфраструктури зафаќаат помалку пари од буџетот од парите што се плаќаат на камати на државниот долг. На прав пат ли сме?
За камати на државниот долг (домашна и странска валута) за 11 месеци годинава се платени 8,094 милијарди денари односно 131,2 милиони евра, а тоа е многу повеќе пари одошто од буџетот се планирале за изградба на нови амбуланти, болници, реконструкции, изградба на градинки и школи, спортски сали, водоводни мрежи, реконструкција на железница и друга јавна инфраструктура, покажуваат официјалните јавни податоци достапни на интернет страницата на Министерството за финансии.
За камати на државниот долг за 2017 се и ќе бидат платени вкупно 133,1 милиони евра. Тој износ е поголем (поединечно гледано) од буџетите на повеќе од 70 од вкупно 80 буџетски корисници!!! Единствено МВР, Министерството за труд и социјална политика, Министерството за образование и наука и Агенцијата за финансиска поддршка на земјоделство имаат поголеми буџети од парите што се наменети и исплатени за камати на долгот за лани.
Прегледот што го направи „Фактор“ покажува дека единствено, освен горенаведените, поголеми расходи државата има само уште спрема фондовите за здравствено и за пензиско и инвалидско осигурување. Очигледно е дека буџетскиот расход за камати е многу значајна расходна ставка која сама по себе не е продуктивна. За тоа колкав е товарот што го прават расходите за камати и колку бенефит има за општеството од кредитите на кои се плаќаат овие камати ќе оставиме да елаборираат стручни лица од невладиниот сектор и од државните органи кои ги креираат овие политики. Важно е да нагласите дека парите што се плаќаат за камати поединечно гледано ги надминуваат дотациите кои секоја од општините. Дури гледано и како агрегатна вредност бројките не се за пофалба. Вкупно 14 милијарди денари за 2017 година се наменети за дотанции на сите општини, а за исплата на каматата на државниот долг се планирани и платени 8,2 милијарди денари – сума што покрива речиси 60 отсто од потребите на општините дадени преку блок-дотации.
Трошок за камати на долг | 133,1 милиони евра |
Мин. транспорт и врски: вложувања воводоводи, водоснабдување, одвод фекални води, гасификација, жичара, плажи, железница и др. | 64,8 милиони евра |
Мин.здравство вложувања во: реконструкции амбуланти, болници, изградба на нови амбуланти, клинички центри во Штип и Скопје, ПЕТ центар, медицин.опрема и др. | 18,5 милиони евра |
Агенција за спорт: изградба на спортски сали | 5,4 милиони евра |
Мин.за образование: преводи на книги,опрема за лаборатории, градба и рекостр. на училишта и на студентски домови, развој на чов.ресурси и др. | 27,5 милиони евра |
Мин.труд и социјала: изградба, опремувае и одржување градинки, домови за стари лица и др. | 1,5 милиони евра |
Мин.земјоделство: хидро системи „Злетовица“ и „Лисиче“, проект за навод.јужна долина на Вардар и др. | 5,5 милиони евра |
·Извор веб страница на Министерство за финансииhttp://finance.gov.mk/mk/node/4105 и Извршување на Буџет на РМ за 2017 година (ноември) |