Добивај вести на Viber
Србија е веројатно најголемиот губитник по пропаѓањето на проектот Јужен тек. Според првичните пресметки откажувањето на овој проект ќе ја чини српската економија најмалку пет милијарди евра. Тука влегуваат досегашните инвестиции на земјата во овој капацитет, потенцијалниот профит од работата на гасоводот кој е загубен, но и буџетските загуби во форма на бенефиции што српската држава му ги даде на „Гаспром“.
За да се најде на мапата на важниот енергетски проект, Србија на рускиот гигант „Гаспром“ му даде бенефиции кои ќе важат во следните девет години. Заради ветената изградба на Јужен тек, Нафтената индустрија на Србија (НИС) им беше продадена на Русите за цена пониска за 800 милиони евра, додека на руската компанија и е овозможена и повластена стапка за рентата за рудни богатства, која ќе важи до 2023 година.
Ситуацијата не би била толку критична, доколку во потпишаниот договор би биле предвидени клаузули за тоа што ќе се случува доколку гасоводот не се изгради. Но, таква заштита за српската страна едноставно нема, па Белград нема право да бара отштета.
Камен-темелник на ваквите руско-српски енергетски односи во 2008 година поставиле тогашниот српските претседател Борис Тадиќ и премиерот Воислав Коштуница, кои гарантирале дека ако НИС им биде продаден на Русите, гасот низ Јужен тек ќе протече веќе од 2013-та година, а со него ќе носи една милијарда евра од транзитни такси, градежни работи и гасни електрани.
Заради ова, тие се сега на остра критика на српските медиуми, особено што се утврди дека руската страна со договорот е целосно заштитена. Потпретседателката на српската Влада Зорана Михајловиќ вели дека освен политичката, треба да се провери дали постои можност и за кривична одговорност на Тадиќ и на луѓето од тогашната Влада, затоа што ја склучиле спогодбата без да ги заштитат српските интереси.
„Заради ваквата спогодба Србија сега нема начин да ја надомести штетата што ќе ја претрпи заради можното откажување од Јужен тек. Штетата по различни основи е голема“, вели Михајловиќ.