МАКЕДОНЦИТЕ УЖИВААТ ВО НЕГО: Дали младите прерано почнуваат да пијат кафе?

Добивај вести на Viber

Македонските граѓани уживаат во кафето. 10,2 килограми кафе и какао во просек пиеле домаќинставата во 2021 година според податоците на Државниот завод за статистика (ДЗС).

Иако многу млади во земјава не можат да си го замислат денот без кафе, не треба да се претерува и не треба консумирањето на oвој напиток да почне на рана возраст. Малолетниците треба да избегнуваат да внесуваат кофеин. Ирина Лазарова, дипломиран нутриционист вели дека иако претходно употребата беше ограничена само на возрасните, сега пијалоците кои содржат кофеин  редовно ги користат децата и адолесцентите.  Иако има многу позитивни ефекти кај возрасните, ефектите од употребата на кофеинот врз однесувањето и психолошкиот развој кај децата засега остануваат непроверени бидејќи нема многу студии на оваа тема.

„Тие студии што ги има покажуваат дека децата и адолесцентите се едни од најбрзо растечките категории на корисници на кофеин, процентуално бројката пораснала за 70 отсто во последните 30 години. Овие студии покажале и дека просечниот дневен внес на кофеин кај децата од 5-18 години бил 38мг во 1982 година, а една студија од поново време докажала дека моментално кај возраста од 12 -17 години во просек внесуваат 69.5мг кофеин дневно. Иако ова вака не делува опасно, важно е да се земе во предвид дека ова е просек, што значи дека некои деца користат и многу повеќе од просечната количина. Ова е таа популација која е во висок ризик, а поради малкуте истражувања на оваа тема не ја знаеме ниту минималната „безбедна” количина на кофеин кој би можел да се користи кај оваа возрасна граница“, вели Лазарова.

Додава дека многу малку студии се направени за да се провери физиолошкиот и психолошкиот ефект на употребата на кофеин кај децата и адолесцентите, сепак иако податоците од истражувањата направени врз возрасна популација велат дека кафето е релативно безбедно, децата не би спаѓале во оваа категорија, бидејќи кофеинот може да има ефекти кај нив кои се поразлични од тие кај возрасните.

„Детството и адолесценцијата е период на развој и последна фаза на развивање на мозокот, па затоа потребен е квалитетен сон и нутритивно богата храна. Кофеинот не само што го нарушува сонот, туку и зголемениот внес на кофеин е поврзан и со лоша исхрана и зголемена тежина. Децата кои редовно консумираат големи количини на кофеин можат да имаат проблеми со несоница, дебелина и кариес, нарушен срцев ритам, склони се кон појава на анксиозност, главоболки, висок притисок, дехидратација, дијареа, тремори, бубрежни проблеми и слично. Лица под 18 години воопшто не би требало да користитат кофеин, а доколку е неизбежно во тие случаи внесот треба да е минимален. Бидејќи кофеинот најчесто помладата популација го користи за да се расони и освежи, подобра опција наместо кофеин се вода со лимон, сончева светлина или краток интензивен тренинг“, објаснува Лазарова.

Има податоци од истражувања направени претходните години кои укажуваат дека 50 до 80 проценти од Македонците пијат најмалку две шолји кафе на ден.  Мнозинството пие кафе во домашни услови, поретко на работа и во кафуле. Ритуалот на пиење кафе, Македонците го поистоветуваат со дружењето.

Во минатото Холанѓаните беа прогласувани за нација која најмногу пие кафе. Потоа Финците беа на врвот, но високо котираа и Норвежаните и Исланѓаните. 

Сања Атанасовска

foto freepik.com/master1305