Сакаме во Европа, ама со балкански менталитет

Добивај вести на Viber

Бројни истражувања изминативе години покажаа дека македонските граѓани сакаат земјава да биде дел од Европската Унија, но се сложуваат дека менталитетот не ни е европски, и дека треба да се искоренат лошите навики, фрлањето отпадоци на јавни површини, сообраќајната некултура, а општествената одговорност, дисциплинираноста, почитувањето на законите  да бидат на едно повисоко ниво.

Граѓаните велат дека ќе треба многу време за промена на менталитетот, а со цел подобро на заедницата.

„Јас сум во Европа, во Германија и ние сме многу далеку. Прво нема чистота, треба да се подобри, а другото само по себе ќе си дојде. Кога ќе дојдам овде прво ми паѓа во очи дека е многу валкано. Нивото на свест е многу ниско“, вели Берхат Ибраими, граѓанин.

За политичарите, дел од граѓаните велат дека имаат европски менталитет, а другите пак не се согласуваат со тоа.

„Треба од корен да се менуваме. На сите страни имаме отпадоци, и тоа пречи. Чистота и зеленило ни треба. Треба да имаме свест и тоа над просекот. Ние за жал не одиме напред, одиме назад. Политичарите имаат европски менталитет, и ние го имаме, само волјата за работа е изгубена. Ние само ги гледаме европските земи, со памет сме таму, а живееме овде. Ние само тапкаме во место, за жал. Еве јас имам 60 години и не видов нешто да тргне напред во земјава“, вели друг граѓанин.

Во поглед на партиските вработувања, граѓаните се против и ги осудуваат, но додаваат дека ако имаат шанса тие или нивните деца да се вработат партиски, би го сториле тоа затоа што системот така функционира, а работата во јавниот сектор е сигурна опција и можност да си обезбедат егзистенција.

„Со оглед на ситуацијата, ако си принуден мораш да се прилагодиш, а најреално е секој да се вработи според образованието кое го има завршено. Менталитетот мора да се менува. Многу заостануваме, и тоа е очигледно. Наутро кога одам на работа, насекаде има отпадоци. Секој си тера по свое“, објаснува Срѓана Стефановска, граѓанка.

Психологот Милка Ололоска вели дека ние немаме некој добар општествен модел на кој ќе се угледаме. Кај нас акцент се става на материјалното, а човечките вредности се ставени во позадина.

„Да се смени менталитетот не е едноставен процес, и тој се пренесува со генерации. Во секоја држава е различен и менталитетот на народот. Ние сме народ кој сака да успее, но без некој поголем ангажман или труд, а кон многу работи се пристапува со предрасуди и стереотипи. Се размислува само за личен интерес, се следат некои себични цели, без некоја поголема колективна свест да се направи нешто за општо добро. На Запад постои традиција, воспитувањето е поинакво“, рече Ололоска.

Социологот Марија Дракулевска Чукалевска објаснува дека менталитетот се формира низ долг процес,  а семејството е нишката која ги пренесува вредностите.

„Менталитетот не се создава од денес за утре, туку тој се формира со години и ние имаме мешавина од вредносни системи. Го имаме глобалниот вредносен систем, но и вредносен систем од минатото кој доминира кај повозрасните и се пренесува со генерации. Сепак, многу фактори се вклучени, темата е широка, и менталитетот се менува и под влијание на општествените текови кои го менуваат начинот на живот. За да го имаме европскиот вредносен систем ќе ни требаат генерации и генерации“, вели Дракулевска Чукалевска.

На политички план, Македонија долги години е во чекалната на ЕУ и не се знае дали наскоро ќе ги почне преговорите. Почетокот на процесот зависи од тоа дали Бугарија ќе го тргне ветото.