ПОБЕДИ МАКЕДОНИЗМОТ ВО СКОПЈЕ: Лубомир Ќучуков очекува засилување на тензиите меѓу Македонија и Бугарија

Добивај вести на Viber

Директорот на Институтот за економија и меѓународни односи на Бугарија, Лубомир Ќучуков, во интервју за 24 Часа.бг со непромислените постапки на една администрација, Бугарија ја изгуби сета своја предност и стана изолирана во ЕУ по прашањето за Северна Македонија. Тој очекува и засилување на тензиите особено во сабота на 4. февруари, на денот на 151-годишнината од раѓањето на Гоце Делчев, кога се подготвува чествување во Скопје.

На 4 февруари се ближи 151-годишнината од раѓањето на Гоце Делчев, а на македонските социјални мрежи се организираат блокади на патиштата кои водат до гробот на револуционерот. Дојде до таму што премиерите на двете земји ги задолжија соодветните државни канцеларии да ги чуваат границите. Дали очекувате пораст на тензијата, господине Ќучуков?

За жал да. И се плашам дека тензијата стана непроменлив дел од нашата врска како целина. Идејата за заедничко одбележување на историските датуми и личности е да се обединат, а не да се спротивставуваат. Заедничкото положување цвеќе на спомениците на историските личности беше нормална практика пред само неколку години, а јас не еднаш го направив тоа со моите колеги од Скопје. По 2019 година, пак, трендот е недвосмислено негативен, а денес речиси единствената точка за која постои целосна согласност меѓу двете страни е дека билатералните односи се на најниската точка. Сведоци сме на огромен пораст на антибугарското расположение во Северна Македонија, при што процентот на граѓани кои ја сметаат Бугарија за непријател веќе ја бркаат бројката од 50 - повеќе од нешто повеќе од 1% пред пет години. Во земјата има и акумулација на акти на физичка агресија врз бугарски државјани и граѓани со бугарски етнички идентитет, како и врз нивните културни центри. Се ​​дојде до ситуација да мора да се мобилизираат полициите на двете земји за да се спречат можни судири. Искрено се надевам дека тоа нема да се случи.

Заклучокот е само еден - победи македонизмот. Можеби дефинитивно. И денес од намерно подметната државна доктрина се претвори во национално верување, кое го делат голем дел од граѓаните на РСМ. Главна заслуга за тоа имаат бугарските политичари во последните години. Тоа што во Скопје грешат за историјата не значи дека ние во Софија се однесуваме паметно во политиката. Затоа што ние продолжуваме да ја мислиме Македонија како територија, а не како народ. А македонизмот е идеологија која се бори за свеста на луѓето и поставува бариери меѓу нив. И токму тоа се случува.

Дали џинот е излезен од шишето или дипломатијата се уште има шанси да надвладее?

- Дипломатијата е инструмент на политиката. А бугарската позиција стана заложник на одлуката на влада чија надворешна политика беше конјуктурна, хаотична, непрофесионална. Како резултат на своите несоодветни постапки (барам најблага можна формулација), Бугарија ја загуби сета своја предност како земја членка на ЕУ, паѓајќи во целосна изолација по ова прашање во рамките на Унијата. Бугарската дипломатија успеа да ја извлече бугарската политика од оваа непријатна состојба, но не може да излезе надвор од политичките рамки што и беа поставени.

Веќе има повици за враќање на ветото на РСМ. Дали е можна ваква мерка и дали ризикува да се расипе досега постигнатото?

Ваквите повици покажуваат сериозно непознавање и недоразбирање на начинот на кој функционира ЕУ. По деблокирањето на пристапниот процес на РСМ во ЕУ, властите во Скопје сносат одговорност за секое одложување или прекинување на процесот, што целосно зависи од исполнувањето на критериумите и исполнувањето на обврските содржани во договорите од јуни минатата година. Вклучувајќи ја и промената на уставот и вклучувањето на Бугарите како „дел од народот“ како услов за отворање на преговарачките поглавја.

А Бугарија, како дел од ЕУ, учествува во проценката на напредокот и може да ги формулира своите забелешки во секоја фаза од преговорите - кои, како што покажува практиката, се долги и тешки. Можност која постоеше уште пред да биде блокирана нивната иницијација.