МНОГУ НАШИ НА ПЕЧАЛБА ВО ХРВАТСКА: Еве кои права ви следуваат и дали смеат газдите да ве тераат на прекувремена работа

Добивај вести на Viber

Работодавците можат да практикуваат прекувремена работа во одредени околности, но тие мора строго да ги почитуваат законските прописи, бидејќи тие ги регулираат условите под кои се врши продолжената работа

Прекувремена работа е работа што ја врши работник над редовното работно време утврдено со колективен договор, правилник или договор за вработување. Истовремено, треба да се нагласи дека работното време со полно работно време на работниците не може да биде подолго од четириесет часа неделно.

Кога работодавачот може да бара прекувремена работа?

Според ЗРО, работодавачот има право да бара прекувремена работа во случај на виша сила, вонредно зголемување на обемот на работа и во други слични случаи на итна потреба.

На пример, ако компанијата има договорено работно место со рок на испорака, и постои закана од оштетување поради доцнење, работодавачот може да побара продолжена работа за да ја заврши работата навреме.

Прекувремената работа не може да се смета за оправдана во случаи кога деловните активности може да се планираат навремено, односно кога нема итна потреба од нивна реализација.

На пример, недостигот на работници поради користење на годишен одмор не е причина за воведување прекувремена работа. Во такви случаи, работодавачот треба да го испланира работниот процес и, доколку е потребно, да го реши недостигот со прераспределба на работното време или ангажирање дополнителни работници за одреден временски период.

Колку долго ви е дозволено да работите прекувремено?

Максималното времетраење на прекувремената работа е пропишано со Законот за работни односи. Законот го определува неделниот и годишниот лимит на прекувремена работа, над кој работникот не смее да работи прекувремено, ниту да му се наложи да работи прекувремено.

Вработен може да работи прекувремено најмногу десет часа неделно. Значи, ако редовното работно време е 40 часа, тој може да работи најмногу 50 часа неделно.

Прекувремената работа на поединечен вработен не може да трае подолго од сто и осумдесет часа годишно, освен ако со колективниот договор поинаку не е договорено, во тој случај не може да трае подолго од двесте и педесет часа годишно.

Треба да се направи разлика помеѓу прекувремена работа и прераспределба на работното време. При прераспределба на работното време, работодавачот го менува распоредот на работното време поради потребите на работното место во законските граници, притоа почитувајќи го договореното работно време. На пример, за време на прераспределбата, работникот може да работи неколку дена подолго и неколку дена пократко во текот на работната недела.

Дали треба да дадете согласност за прекувремена работа?

Доколку постојат оправдани околности (виша сила, вонредно зголемување на обемот на работа и сл.), должни сте да работите подолго од полно работно време со писмено барање од работодавачот.

Во случај работодавачот да не може да достави писмено барање пред почетокот на прекувремената работа, должен е усно барањето да го потврди писмено во рок од седум дена од наредбата за прекувремена работа.

Кога е забрането прекувремената работа?

Законот за работни односи пропишува ограничувања или забрани за прекувремена работа за одредени категории работници.

Така, прекувремената работа е целосно забранета за малолетници. Тоа значи дека дури и ако малолетникот сака да работи прекувремено, не треба да му се дозволи тоа.

На бремените жени, родителите со деца до осум години и работниците кои работат со скратено работно време кај повеќе работодавачи може да им се нареди да работат прекувремено само со нивна претходна согласност. Исклучок се случаите на виша сила, кога и овие работници се обврзани да работат прекувремено по барање на работодавачот.

Дали имате право на зголемена плата за прекувремена работа?

Имате право на зголемена плата за прекувремена работа, но одредбите од ЗРО не прецизираат конкретен износ за зголемување на платата. Во пракса ова прашање е регулирано со колективен договор, правилник или договор за вработување.

На пример, со колективен договор може да се дефинира зголемување на платата за прекувремена работа во одреден процент. Истовремено, треба да се нагласи дека во случај на прекувремена работа во недела и празници важи законската одредба за минимално зголемување од 50 проценти. Тоа значи дека во тој случај се собираат редовното зголемување и зголемувањето за прекувремена работа.

Исплатата на зголемената плата за прекувремена работа може да се замени со слободни денови доколку тоа е предвидено со внатрешните акти на работодавачот или со договорот за вработување.

Прекршочни санкции за работодавачот

Во случај на повреда на права од работниот однос во врска со прекувремената работа, работодавачот може да го пријавите во државната инспекција.

Се соочува со глоба од 8.090 до 13.270 евра доколку се утврди дека не водел уредно евиденција, ако работникот работел прекувремено подолго од законски дозволеното максимално времетраење или ако на лицата на кои со закон им е забрането прекувремена работа им наредил прекувремена работа.

За наведените прекршоци на одговорното лице кое го сторил пропустот му се заканува глоба од 920 до 1320 евра.