КАКО БАКАРОТ И ЛИТИУМОТ ЈА МЕНУВААТ ЈУЖНА АМЕРИКА? Богати со природни богатства, но слаби економии

Добивај вести на Viber

Јужна Америка е регион со среден развој, со висок степен на економска нееднаквост, но и со огромни природни ресурси.

Одредени земји, и покрај вредните ресурси, се во лоша економска ситуација, како што е Венецуела, која има една од најголемите светски резерви на нафта, но и многу лоши макроекономски показатели.

Земји од овој регион кои во моментов успешно наоѓаат рамнотежа во користењето на природните ресурси се Чиле и Перу, кои ќе бидат сè поважни за светската економија во наредните години. И покрај тоа што одредени елементи од нивните економии се присутни на светскиот пазар како значајни со децении, нивната вредност на денешниот пазар е значително повисока.

 Минералите што овие две земји ги ископуваат и ги обработуваат или планираат да почнат да го прават тоа наскоро, претставуваат најважните елементи за новите високи технологии, зелената транзиција во светот и бројните вредни индустрии, пишува „Б92.рс“.

Од втората половина на минатиот век овие две земји се клучни за глобалното производство на бакар. Економските услови во Перу и Чиле често зависеле од цената на споменатата руда на светскиот пазар и оттогаш ситуацијата не е целосно променета. И денес овие две земји се двата најголеми светски производители на оваа руда, при што суровиот или преработениот бакар учествува со 30-50 отсто од годишниот извоз. И покрај фактот дека бакарот се ископува стотици години, денес неговата важност поради зелената транзиција е понагласена од кога било досега.

Бакарот е критична компонента во технологиите за обновлива енергија, како што се соларната или ветерната енергија. Се користи во производството на соларни панели, турбини на ветер и електрични инсталации потребни за пренос на произведената електрична енергија. Индустријата за електрични возила е исто така многу зависна од оваа суровина. Електричните мотори, батериите и инфраструктурата за полнење бараат значителни количини бакар за да работат ефикасно и сигурно со оваа суровина. Глобалниот еколошки пресврт во енергијата или префрлањето на автомобилската индустрија на електрични возила е тешко возможно без овие две земји, кои моментално заедно произведуваат околу 50 проценти од споменатиот минерал во светот годишно.

Паралелно со оваа руда, Чиле има уште еден вреден минерал за зелената транзиција, во чија експлоатација е убедливо на второ место во светот, како и во капацитетите за нејзина преработка. Кога станува збор за литиумот, Чиле има незаменлива улога за светскиот пазар, бидејќи од него првенствено зависи индустријата на електрични автомобили и батерии за овој тип возила. Овој ресурс е увезен од Чиле од Кина и САД, но и од земји како Германија, Јапонија или Јужна Кореја. Најголема заслуга за тоа е географската положба на Чиле и фактот што оваа територија припаѓа на таканаречениот „литиумски триаголник“, каде заедно со Боливија и Аргентина се наоѓаат едни од најголемите докажани резерви на овој минерал во светот. 

Владите во Сантијаго, сепак, беа значително поефикасни кога станува збор за вистинското искористување на минералниот потенцијал од нивните соседи. Во Боливија ова прашање долго беше настрана поради политичката нестабилност, додека во Аргентина ова прашање станува се поважно со изборот на нов претседател Хавиер Милај. Сепак, иако Чиле извесно време беше на првото место како производител на овој минерал, интензивирањето на производството во Австралија доведе до пад на второто место, а постои притисок врз претседателот Габријело Бориќ да го интензивира ископувањето поради зголемената светска побарувачка. Една од идеите на чилеанскиот претседател е да ги национализира овие ресурси, што создава сомнежи кај дел од бизнис заедницата. Секако, со сегашните капацитети Чиле уште долго ќе биде еден од клучните производители на литиум за целата светска индустрија. Перу, исто така, има литиумски потенцијал, но процесот на истражување од страна на канадските компании се уште е во повој.

Од друга страна, Перу и Чиле потенцијално ќе бидат важни за светската економија преку нивните откриени резерви на минерали од ретки земји. Овие природни ресурси се клучни за новите технологии и имаат апликации од микрочипови, преку елементи за зелена транзиција кон најнапредните воени системи како радари, стелт авиони или паметни проектили. На овој пазар во моментот Кина доминира со огромно мнозинство и кога станува збор за рударството и кога станува збор за преработка на споменатите минерали.

Две јужноамерикански земји имаат дел од овие ресурси на своја територија, што дополнително ја зголемува нивната важност. Чиле и Перу имаат солидни количини на ретки минерали како што се: неодимиум, лантан, цериум, европиум, итриум, прасеодимиум или самариум. Иако овие минерали може да изгледаат многу нејасни и помалку важни, велат дека неодимиумските магнети се клучни во производството на електрични мотори за електрични возила и турбини на ветер. Лантанот игра улога во унапредувањето на технологиите за складирање енергија, кои се од суштинско значење за складирање на обновлива енергија од извори како што се ветерот и сончевата енергија. Во контекст на технологиите за зелено осветлување, европиумот придонесува за развој на енергетски ефикасни и подолготрајни решенија за осветлување, како што е LED осветлувањето.

Во основа, тешко е да се замисли зелената индустрија во светот, од енергија, до осветлување до електрични возила и батерии без важната улога на Перу и Чиле и нивните ресурси. Ако некому можеби му изгледа чудно зошто чилеанскиот претседател Бориќ за многу кратко време се сретна со кинескиот, американскиот и францускиот претседател, како и со канадскиот и кинескиот премиер или со претседателот на Европската комисија, сегашното значење на Чиле за светот економијата објаснува. Иако Перу и Чиле се земји со помала популација од Италија, нивната важност за светската економија и зелената транзиција ќе биде поважна од многу поголемите земји во светот. Така велат споменатите политички посети, а ќе ги има во наредните години.