07 Декември, 2024
0.1214

БОРБАТА СО СИВАТА ЕКОНОМИЈА КЛУЧНА ЗА ПОГОЛЕМИ ПРИЛИВИ ВО ДРЖАВНАТА КАСА – аналитичарите со забелешки за Буџетот за следната година

Објавено во: Финансии 25 Ноември, 2024

Добивај вести на Viber

Колку се реалистични и дали навистина има основа за поголеми приливи во државната каса следната година? Можат ли да се остварат плановите за раст на приходите или сепак има „кочници“ кои може да ги расипат плановите на надлежните? Аналитичарите на Институтот за економски истражувања и политики „Фајненс тинк“ укажуваат оти три од претпоставките врз кои се темелат очекувањата за раст на економијата се нереалистични, непоскаувани и делумно неизводливи. 

Да одиме по ред, како што е веќе објавено Буџетот за 2025 има проектиран раст на БДП од 3,7 проценти и раст на трошоците за живот од 2,2 отсто. 

Од Фајненс тинк укажуваат дека овие стапки се „разумен одраз на моменталните економски движења“. Но, притоа посочуваат дека поголем ризик во сегментот на проектирање на буџетските приходи со номинална стапка на раст од 12,8 проценти.

Укажуваат оти оваа стапка е поставена на четри претпоставки, и тоа дека економијата ќе расте побрзо од предвиденото, дека цените ќе растат побрзо од предвиденото, дека ќе се зголемуваат даночните стапки и стапките на социјалните придонеси и дека ќе отпочне сеопфатна и бескомпромисна борба со сивата економија. 

- Finance Think проценува дека првата претпоставка е нереалистична, втората е непосакувана, a третата е ненајавена и делумно неизводлива. Оттука, како реалистична останува четвртата претпоставка – борбата со сивата економија, за која Finance Think во континуитет укажува дека крие фискален потенцијал кој надминува 700 милиони евра на годишно ниво - како и препораки од каде може да се почне со цел поголема ефективност на таа борба – појаснуваат од Институтот. 

Притоа нагласуваат дека и во најоптимистичко сценарио борбата со сивата економија не може да донесе толку висок резултат во првата годинa. Потенцираат дека досега буџетските и даночните приходи оствариле номинални стапки на раст повисоки од 10 проценти само во постпандемиската 2021 година, поради ниската основа претходната година и во кризните 2022 и 2023 година поради високата стапка на инфлација. 

- Во таа смисла, проекција дека буџетските приходи ќе растат со 12,8 отсто во 2025 година е амбициозна. Предлог Буџетот 2025 предвидува пораст на буџетските расходи за 10,3 отсто, што е пониско од проектираните буџетски приходи и е показател за добра намера. Прегледот во проектираната структура на буџетските расходи укажува на одредена фискална консолидација. На пример, за поздравување е што ставката ‘стоки и услуги’, која најчесто крие сиви зони како времени вработувања во јавната администрација, хонорарни вработувања, трошења за храна, пијалоци, мебел, патувања и сл., е проектирана со стапка на раст од само 2,6 проценти. Но мора да се забележи дека таа порасна за 21,3 процнети со последниот ребаланс на Буџетот за 2024 година – укажуваат аналитичарите. 

Исто така појаснуваат дека и субвенциите и трансферите, кои кријат одредени неефикасности, растат поскромно, само 1,9 отсто. Потоа укажуваат дека иако монетарната политика постепено се олабавува мора да се има предвид дека домашните извори на ризик за цените на овој начин зајакнуваат и може да претставуваат закана. 

- Севкупно, порастите кај сите овие трошоци дополнително ја нарушуваат развојната компонента на Буџетот и тој и понатаму останува заробен во социјалните потреби на економијата и општеството во целина. Капиталните инвестиции се проектирани со раст од 13 проценти, и тој раст е поскромен споредено со претходните години. Фокусирањето кон поголема ефективност на капиталните инвестиции, почетокот и интензивирањето на клучни инфраструктурни проекти, може да даде поддршка на ваквото проектирање на капиталните трошоци. Но, од друга страна, и понатаму мора да се има предвид ограничениот институционален капацитет за реализација на јавните инвестиции, за што говори и фактот дека заклучно со средината на ноември 2024, капиталните трошоци се реализирани само до 42,8 отсто – нагласуваат од „Фајненс тинк“.

Притоа посочуваат дека реализацијата до крајот на годината би изнесувала до 500 милиони евра од предвидените 725 милиони евра, и дека погледнато од таа перспектива, проектирањето на капиталните расходи за 2025 година на ниво од над 800 милиони евра останува со назнаката ‘преоптимистичко’ и со познатиот ризик тие да бидат скратени при првиот ребаланс на Буџетот

П.О.

* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.

Можеби ќе ве интересира

ЕВЕ КОЛКУ ЧИНИ ДА СЕ ОБЕЗБЕДАТ НАЈБОГАТИТЕ ИЗВРШНИ ДЕИРЕКТОРИ НА СВЕТОТ: Маск и Цукерберг најскапи

ЕВЕ КОЛКУ ЧИНИ ДА СЕ ОБЕЗБЕДАТ НАЈБОГАТИТЕ ИЗВРШНИ ДЕИРЕКТОРИ НА СВЕТОТ: Маск и Цукерберг најскапи

СЕ МИЛИОНЕРИ ДО МИЛИЈАРДЕРИ: Новиот претседател на Америка ќе го има најбогатиот кабинет во историјата на светот

СЕ МИЛИОНЕРИ ДО МИЛИЈАРДЕРИ: Новиот претседател на Америка ќе го има најбогатиот кабинет во историјата на светот

ПОЗНАТ БАНКАР И ЧЛЕН НА УПРАВНИОТ ОДБОР НА СТОПАНСКА БАНКА СКОПЈЕ СТАНУВА ВТОР ЧОВЕК НА БАНКАРСКИОТ ЕСНАФ - Бојан Стојаноски именуван за заменик претседател на МБА

ПОЗНАТ БАНКАР И ЧЛЕН НА УПРАВНИОТ ОДБОР НА СТОПАНСКА БАНКА СКОПЈЕ СТАНУВА ВТОР ЧОВЕК НА БАНКАРСКИОТ ЕСНАФ - Бојан Стојаноски именуван за заменик претседател на МБА

БИТКОИНОТ НА ИСТОРИСКИ НАЈВИСОКО НИВО: надминува 100.000 долари, аналитичар: Ова значи три работи

БИТКОИНОТ НА ИСТОРИСКИ НАЈВИСОКО НИВО: надминува 100.000 долари, аналитичар: Ова значи три работи

МВР го зајакна возниот парк! Полицијата плати 447.000 евра за бензинци со алумински бандажи, дел се со автоматски менувачи

МВР го зајакна возниот парк! Полицијата плати 447.000 евра за бензинци со алумински бандажи, дел се со автоматски менувачи

БРОЈКИТЕ ИЗЛЕГОА НА ВИДЕЛИНА, КОЛКУ ПРОФИТИРАШЕ МАКЕДОНСКИОТ БАНКАРСКИ СЕКТОР - уште еднаш се потврди дека нето приходите од камати се главниот извор

БРОЈКИТЕ ИЗЛЕГОА НА ВИДЕЛИНА, КОЛКУ ПРОФИТИРАШЕ МАКЕДОНСКИОТ БАНКАРСКИ СЕКТОР - уште еднаш се потврди дека нето приходите од камати се главниот извор

НА 5 ДЕКЕМВРИ Е СВЕЧЕНОТО ОТВАРАЊЕ НА СКИ ПАТЕКИТЕ НА КОПАОНИК: Проверете дали ќе ви се допаднат цените

НА 5 ДЕКЕМВРИ Е СВЕЧЕНОТО ОТВАРАЊЕ НА СКИ ПАТЕКИТЕ НА КОПАОНИК: Проверете дали ќе ви се допаднат цените

ЕВЕ КОЛКУ ЧИНИ ВОЗЕЊЕ ВО НОВОТО МЕТРО ВО СОЛУН: Археолошка изложба за смешна цена

ЕВЕ КОЛКУ ЧИНИ ВОЗЕЊЕ ВО НОВОТО МЕТРО ВО СОЛУН: Археолошка изложба за смешна цена

ВИСОКА КАЗНА ЗА ГОЛЕМАТА АМЕРИКАНСКА БАНКА - JPMorgan треба да плати скоро 2 милиони долари за „недолично однесување“

ВИСОКА КАЗНА ЗА ГОЛЕМАТА АМЕРИКАНСКА БАНКА - JPMorgan треба да плати скоро 2 милиони долари за „недолично однесување“